فولاد ۱.۰۷۱۵ چیست؟

فولاد ۱.۰۷۱۵ یک نوع فولاد خاص است که با استفاده از سیستم نمایه‌بندی مواد فولادی به شمار می‌آید.
این فولاد معمولاً به عنوان ۱.۰۷۱۵ یا ۹SMn28 شناخته می‌شود.
این دسته از فولاد‌ها اغلب در تولید قطعات کوچک و پیچیده با دقت بالا به کار می‌رود.
۱.۰۷۱۵ یک نوع فولاد آلیاژی است که به عنوان یک فولاد پردازشی طراحی شده و معمولاً به شکل میله‌ها، ورق‌ها یا تیوب‌های کوچک تولید می‌شود.

این نوع فولاد معمولاً دارای مقدار بالایی از منگنز (Mn) و سرباره‌زنی می‌باشد و به دلیل خواص مکانیکی و معمولاً قابلیت ماشین‌کاری خوب خود، برای تولید قطعاتی که نیاز به دقت بالا در ابعاد و شکل دارند، استفاده می‌شود.
مشخصات دقیق مواد فولادی می‌توانند بر اساس استانداردها و مقررات مختلف متغیر باشند، بنابراین بهتر است در مورد نیازها و استانداردهای خاص پروژه‌تان با تولیدکننده یا تأمین‌کننده مرتبط مشورت کنید تا مشخصات دقیق فولاد ۱.۰۷۱۵ را به دست آورید.

عناصر موجود در فولاد ۱.۰۷۱۵

فولاد ۱.۰۷۱۵ یک نوع فولاد آلیاژی است که ترکیب شیمیایی خاصی دارد.
ترکیب شیمیایی این نوع فولاد ممکن است بر اساس استانداردها و مشخصات مختلفی تغییر کند.
با این حال، به طور عمومی، فولاد ۱.۰۷۱۵ حاوی عناصر زیر است.

۱- آهن
 آهن اصلی در تمامی انواع فولاد است.

۲- منگنز
فولاد منگنز به عنوان یک عنصر آلیاژی در فولاد ۱.۰۷۱۵ حضور دارد و برای افزایش قابلیت ماشین‌کاری و دقت در تراشکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پ

۳- گوگرد
ممکن است حاوی مقادیر کمی گوگرد باشد که برای افزایش ماشین‌کاری استفاده می‌شود.

۴- سیلیسیم
سیلیسیم نیز به عنوان عنصر آلیاژی در فولاد ۱.۰۷۱۵ وجود دارد و برای بهبود مقاومت در برابر حرارت و اکسیداسیون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ترکیب دقیق و میزان هر یک از این عناصر ممکن است بر اساس استانداردها و تولیدکننده مختلف متغیر باشد.
برای دقت بیشتر در مورد ترکیب شیمیایی فولاد ۱.۰۷۱۵ خاص که برای پروژه‌تان لازم دارید، به مشخصات و مستندات فنی ارائه شده توسط تولیدکننده یا تأمین‌کننده مراجعه کنید.

روش تولید فولاد ۱.۰۷۱۵

فولاد ۱.۰۷۱۵ یک نوع فولاد آلیاژی است که به طور عمومی به عنوان ۹SMn28 نیز شناخته می‌شود.
تولید این نوع فولاد آلیاژی از طریق فرایندهایی از جمله ذوب و تصفیه آهن تا تهیه جوشکاری نهایی انجام می‌شود. در ادامه، مراحل تولید فولاد ۱.۰۷۱۵ را توضیح می‌دهیم.

۱- تهیه مواد اولیه
مواد اولیه معمولاً شامل خاکستره‌های آهنی، کربن، منگنز، گوگرد، و سیلیسیم می‌شوند.
این مواد اولیه به دقت انتخاب شده و ترکیب شیمیایی مناسب برای فولاد ۱.۰۷۱۵ تضمین می‌شود.

۲- ذوب
مواد اولیه در یک کوره ذوب به دمای بالا بین ۱۴۰۰ درجه سانتی‌گراد و ۱۵۰۰ درجه سانتی‌گراددذوب می‌شوند تا آهن مذاب تولید شود.

۳- تصفیه
 آهن مذاب از افزودن عناصر آلیاژی نظیر منگنز، گوگرد، و سیلیسیم تصفیه می‌شود تا ترکیب شیمیایی دقیقی که برای فولاد ۱.۰۷۱۵ لازم است، به دست آید.

۴- تشکیل شکل
فولاد مذاب در این مرحله به شکل میله‌ها، ورق‌ها، یا تیوب‌های کوچک تشکیل شکل می‌شود.
این مرحله شامل فرایندهای تکنولوژیکی مانند کشش گرم و کشش سرد می‌شود.

۵- تصفیه نهایی
 فولاد شکل‌گرفته نیاز به تصفیه نهایی دارد تا تمام ناخالصی‌ها و افزودنی‌های اضافی از آن حذف شوند.

۶- حرارت‌دهی
در برخی موارد، فولاد ۱.۰۷۱۵ ممکن است مورد حرارت‌دهی قرار گیرد تا ویژگی‌های مکانیکی و سختی مطلوب به دست آید.
ترکیب شیمیایی نهایی و ویژگی‌های مکانیکی این نوع فولاد به دقت از استانداردها و مشخصات مختلف وابسته به منطقه تولید و تولیدکننده مختلف ممکن است متغیر باشد.
برای استفاده در پروژه‌ها، همیشه به مستندات فنی تامین‌کننده مراجعه کنید تا اطلاعات دقیق‌تری در مورد ترکیب شیمیایی و ویژگی‌های مکانیکی فولاد ۱.۰۷۱۵ در اختیار داشته باشید.

ابعاد معمول میلگرد اتومات ۱.۰۷۱۵

ابعاد میلگرد اتومات ۱.۰۷۱۵ ممکن است بسته به نیاز و مقصد استفاده متغیر باشد.
ابعاد میلگرد عموماً به صورت قطر و طول مشخص می‌شوند.
برخی از ابعاد معمول میلگرد اتومات ۱.۰۷۱۵ می‌تواند عبارتند از:

۱- قطر
معمولاً در بازه‌های مختلفی مانند ۵ میلیمتر تا ۱۰۰ میلیمتر یا حتی بزرگتر تولید می‌شود.

۲- طول
طول میلگرد معمولاً به صورت اختیاری و بر اساس نیاز مشتری تولید می‌شود.
این میلگردها ممکن است به شکل استاندارد با طول‌های معین مانند ۳ متر یا ۶ متر تولید شوند.
در هر صورت، ابعاد دقیق میلگرد اتومات ۱.۰۷۱۵ به تولیدکننده مرتبط و نیازهای خاص پروژه متغیر خواهد بود.
برای تأیید ابعاد دقیق مورد نیاز، به مستندات فنی تامین‌کننده مراجعه کنید یا با تولیدکننده یا تأمین‌کننده مورد نظر تماس بگیرید تا جزئیات را دریافت کنید.

خرید و فروش میلگرد اتومات ۱.۰۷۱۵

برای خرید و فروش میلگرد اتومات ۱.۰۷۱۵ می‌توانید به روش‌های زیر اقدام کنید.

۱- تماس با تامین‌کنندگان محلی
با تماس با فروشندگان فلزات و فولاد در منطقه خود، می‌توانید مشخص کنید که آیا آنها میلگرد اتومات ۱.۰۷۱۵ را به فروش می‌رسانند یا خیر.
شما می‌توانید تامین‌کنندگان را از طریق تماس تلفنی، ایمیل یا وب‌سایت‌های آنلاین پیدا کنید.

۲- مراجعه به بازارهای مواد فلزی
در برخی مناطر، بازارهای مختصص مواد فلزی و فولاد وجود دارند که ممکن است میلگرد اتومات ۱.۰۷۱۵ را به فروش بگذارند.

۳- جستجوی آنلاین
 به جستجوی منابع آنلاین برای خرید و فروش میلگرد اتومات ۱.۰۷۱۵ بپردازید.
وب‌سایت‌های معاملات مواد فلزی و فولاد وجود دارند که می‌توانید از آنها استفاده کنید تا تامین‌کنندگان و خریداران مناسب را پیدا کنید.

۴- مشورت با متخصصان فلزات
در نهایت، ممکن است به مشاوره از متخصصان یا مهندسان مهندسی مواد نیاز داشته باشید تا به شما کمک کنند تا منبع مناسب برای میلگرد اتومات ۱.۰۷۱۵ را پیدا کنید و تصمیمات معقولانه‌ای در خصوص خرید و فروش بگیرید.
مهم است که در هنگام خرید و فروش مواد فلزی دقت کافی را داشته باشید و با توجه به مشخصات فنی و شیمیایی مطمئن شوید که محصول مورد نظر به اندازه کافی اصالت دارد.
همچنین، قیمت و شرایط تعیین شده در معامله را با دقت بررسی کنید و توافق نهایی را به صورت کتبی انجام دهید.

قیمت فولاد اتومات ۱.۰۷۱۵

قیمت‌های مواد فلزی معمولاً از منابع مختلف به دست می‌آیند، از جمله تامین‌کنندگان محلی، کارخانجات تولید کننده، و منابع آنلاین معاملات مواد فلزی.
برای دریافت قیمت دقیق و بروز برای فولاد اتومات ۱.۰۷۱۵، بهترین راه این است که با تماس با تأمین‌کنندگان محلی یا منابع آنلاین مرتبط به تاریخ و مکان مورد نظر خود، از آخرین اطلاعات استفاده کنید.

در هنگام معامله و خرید مواد فلزی، همچنین به عواملی مانند کیفیت، تعداد، ابعاد و شرایط تحویل هم توجه کنید. همچنین مهم است که با توجه به نرخ ارز و عوامل بازاری مثل تقاضا و عرضه، قیمت‌ها در طول زمان تغییر می‌کنند.

مشخصات فنی فولاد اتومات ۱.۰۷۱۵

فولاد ۱.۰۷۱۵  یک نوع فولاد آلیاژی است که برای انواع مختلفی از قطعات ماشینکاری و تولید قطعات پیچیده با دقت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در زیر مشخصات فنی معمولی این نوع فولاد آلیاژی آمده است.

۱- ترکیب شیمیایی

 کربن حدود ۰.۱۶ تا ۰.۲۴ درصد

 منگنز حدود ۱.۰۰ تا ۱.۳۰ درصد

 گوگرد کمتر از ۰.۲۷ درصد گوگرد کمتر معمولاً برای بهبود ماشین‌کاری اضافه می‌شود.

 فسفر کمتر از ۰.۴۰ درصد

 سیلیسیم حدود ۰.۱۵ تا ۰.۳۵ درصد

۲- ویژگی‌های مکانیکی

 استحکام تسلیم  حدود ۵۰۰ N/mm²

 مقاومت به کشش حدود ۶۰۰ N/mm²

 انقطاع  حدود ۱۱٪

 سختی معمولاً در محدوده ۱۸۰ تا ۲۲۰ HBW (بر اساس آزمون ویکرز)

۳- ویژگی‌های دیگر

ماشین‌کاری آسان

از جمله ویژگی‌های اصلی این نوع فولاد برای تولید قطعات ماشینکاری با دقت بالا می‌باشد.

پردازش گرم

 این فولاد به راحتی قابل پردازش گرم و شکل‌دهی است.

قابلیت ماشین‌کاری خوب

از طریق ماشین‌کاری CNC و فرزکاری به راحتی قابل پردازش است.
توجه داشته باشید که مشخصات دقیق می‌توانند بسته به استانداردها و تولیدکننده مختلف متغیر باشند.
بنابراین برای پروژه‌ها و مصارف خاص، به مستندات فنی ارائه شده توسط تولیدکننده یا تأمین‌کننده مراجعه کنید تا مشخصات دقیق فولاد ۱.۰۷۱۵ را بدست آورید.

مزیت فولاد اتومات ۱.۰۷۱۵

فولاد اتومات ۱.۰۷۱۵  برخی مزایای مهم در مقایسه با سایر مواد فلزی دارد که آن را به یک انتخاب مناسب برای برخی از پروژه‌ها و کاربردهای خاص تبدیل کرده است.
مزایای اصلی این نوع فولاد عبارتند از:

۱- قابلیت ماشین‌کاری بالا
یکی از ویژگی‌های برجسته فولاد ۱.۰۷۱۵، قابلیت ماشین‌کاری بالا و خوب آن است.
این به این معناست که می‌تواند به راحتی تحت عملیات تراشکاری، فرزکاری و حتی CNC ماشین‌کاری شود.
این ویژگی منجر به تولید قطعات دقیق با کیفیت و ابعاد مطلوب می‌شود.

۲- انعطاف‌پذیری در طراحی
فولاد ۱.۰۷۱۵ به دلیل قابلیت ماشین‌کاری و شکل‌دهی آسان، انعطاف‌پذیری در طراحی قطعات فلزی را بالا می‌برد.
این به معنای توانایی تولید قطعات با ابعاد و شکل‌های متنوع و پیچیده است.

۳- پردازش گرم
این فولاد به راحتی پردازش گرم و شکل‌دهی می‌شود، که این امکان را فراهم می‌کند تا در دماهای بالا قطعات تولید شوند.

۴- کنترل بیلی‌روبین
در برخی از کاربردها مانند قطعاتی که نیاز به کنترل سطح بیلی‌روبین دارند، فولاد ۱.۰۷۱۵ به عنوان یک ماده انتخابی برای تولید قطعات می‌تواند مفید باشد.
به همین دلیل، این فولاد معمولاً در صنایع ماشین‌سازی، خودروسازی، ابزارآلات دقیق، تجهیزات پزشکی، و کاربردهای دقیق دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
با این حال، همواره برای هر پروژه خاص، باید مشورت کارشناسی و تحقیقات مکمل انجام شود تا متوجه شوید که آیا فولاد ۱.۰۷۱۵ به نیازهای شما پاسخ می‌دهد یا خیر.

کاربردهای فولاد اتومات ۱.۰۷۱۵

فولاد اتومات ۱.۰۷۱۵ (۹SMn28) به عنوان یک فولاد آلیاژی با ویژگی‌های خاص، در بسیاری از صنایع و کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در زیر به برخی از کاربردهای معمول این نوع فولاد اشاره شده است.

۱- صنایع ماشین‌سازی
فولاد ۱.۰۷۱۵ به دلیل قابلیت ماشین‌کاری بالا و دقت در تراشکاری و فرزکاری، در تولید قطعات مختلف ماشین‌آلات و تجهیزات صنایع ماشین‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این شامل میله‌ها، پیچ‌ها، دستگاه‌های دقیق و قطعات متنوع دیگر می‌شود.

۲- خودروسازی
فولاد ۱.۰۷۱۵ در صنعت خودروسازی نیز استفاده می‌شود.
این فولاد ممکن است در تولید قطعات مختلفی مانند پین‌ها، بلبرینگ‌ها، و قطعات داخلی موتورها به کار رود.

۳- ابزارآلات دقیق
در تولید ابزارآلات دقیق مانند ساعت‌ها، کنترل کیفیت و تجهیزات پزشکی که نیاز به دقت بالا دارند، از فولاد ۱.۰۷۱۵ استفاده می‌شود.
این فولاد به دلیل قابلیت ماشین‌کاری آسان و دقیق، در تولید دقیق قطعات از جمله سوزن‌ها و ساعت‌های مکانیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۴- تجهیزات پزشکی
برای تولید قطعاتی که در تجهیزات پزشکی استفاده می‌شوند، مثل سوزن‌های پزشکی یا سیستم‌های دقیق، از این فولاد به عنوان ماده انتخابی برای کنترل دقیق ابعاد و کیفیت استفاده می‌شود.

۵- صنایع دقیق دیگر
علاوه بر موارد فوق، فولاد ۱.۰۷۱۵ ممکن است در صنایع دقیق دیگری مانند صنایع الکترونیک، صنایع نظامی، و صنایع هوا و فضا برای تولید قطعات مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
در همه موارد، این فولاد به عنوان یک ماده با دقت و قابلیت ماشین‌کاری بالا شناخته می‌شود و برای تولید قطعاتی که نیاز به دقت و کیفیت بالا دارند، مورد ترجیح قرار می‌گیرد.

تأثیر عناصر گوگرد و فسفر در فولاد اتومات ۱.۰۷۱۵

عناصر گوگرد و فسفر در فولاد اتومات ۱.۰۷۱۵ تأثیرات مختلفی دارند که در موارد زیر ذکر می شود.

۱- گوگرد یا S
گوگرد به عنوان یک افزودنی در فولاد به منظور بهبود ماشین‌کاری و قابلیت تشکیل شکل اضافه می‌شود.
این افزودنی باعث کاهش میزان فریت  در فولاد می‌شود و  افزودن گوگرد به فولاد می‌تواند سرعت ماشین‌کاری را افزایش دهد و بهبودی در تراشکاری، فرزکاری و حتی CNC ماشین‌کاری به وجود آورد.

۲- فسفر
 فسفر نیز به عنوان یک افزودنی به فولاد اتومات ۱.۰۷۱۵ اضافه می‌شود.
افزودنی فسفر می‌تواند تاثیر متفاوتی در ویژگی‌های فولاد داشته باشد و مقدار متناسب فسفر ممکن است به عنوان یک عامل آلیاژی برای بهبود خواص مکانیکی مانند مقاومت به کشش و استحکام در نظر گرفته شود.
توجه داشته باشید که میزان و نسبت دقیق عناصر گوگرد و فسفر به ترکیب شیمیایی نهایی و ویژگی‌های مکانیکی فولاد بستگی دارد. ترکیب شیمیایی دقیق و میزان این عناصر باید با استانداردها و مشخصات تولیدکننده مطابقت داشته باشد.
در هر صورت، افزودن این عناصر به فولاد به منظور بهبود ماشین‌کاری و ویژگی‌های مکانیکی می‌بایست با دقت انجام شود تا تأثیرات منفی بر روی دیگر ویژگی‌های فولاد کنترل شوند.

کاربردهای فولاد ۱.۰۷۱۵ چیست؟

فولاد ۱.۰۷۱۵ ۹SMn28 در صنایع مختلف و کاربردهای متنوع مورد استفاده قرار می‌گیرد به عنوان یک فولاد آلیاژی با ویژگی‌های خاص.
برخی از کاربردهای اصلی این نوع فولاد عبارتند از:

۱- صنعت ماشین‌سازی
فولاد ۱.۰۷۱۵ به دلیل ویژگی‌های ماشین‌کاری بالا و دقت در تراشکاری و فرزکاری، در تولید قطعات ماشین‌آلات و تجهیزات صنایع ماشین‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این شامل میله‌ها، پیچ‌ها، دستگاه‌های دقیق و قطعات متنوع دیگر می‌شود.

۲- خودروسازی
فولاد ۱.۰۷۱۵ در صنعت خودروسازی نیز به عنوان ماده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این فولاد ممکن است در تولید قطعات مختلفی مانند پین‌ها، بلبرینگ‌ها، و قطعات داخلی موتورها به کار رود.

۳- ابزارآلات دقیق
 در تولید ابزارآلات دقیق مانند ساعت‌ها، کنترل کیفیت و تجهیزات پزشکی که نیاز به دقت بالا دارند، از فولاد ۱.۰۷۱۵ به عنوان ماده انتخابی برای کنترل دقیق ابعاد و کیفیت استفاده می‌شود.
این فولاد به دلیل قابلیت ماشین‌کاری آسان و دقیق، در تولید دقیق قطعات از جمله سوزن‌ها و ساعت‌های مکانیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۴- تجهیزات پزشکی
برای تولید قطعاتی که در تجهیزات پزشکی استفاده می‌شوند، مثل سوزن‌های پزشکی یا سیستم‌های دقیق، از این فولاد به عنوان ماده انتخابی برای کنترل دقیق ابعاد و کیفیت استفاده می‌شود.

۵- صنایع دقیق دیگر
علاوه بر موارد فوق، فولاد ۱.۰۷۱۵ ممکن است در صنایع دقیق دیگری مانند صنایع الکترونیک، صنایع نظامی، و صنایع هوا و فضا برای تولید قطعات مختلف مورد استفاده قرار گیرد.
در همه موارد، این فولاد به عنوان یک ماده با دقت و قابلیت ماشین‌کاری بالا شناخته می‌شود و برای تولید قطعاتی که نیاز به دقت و کیفیت بالا دارند، مورد ترجیح قرار می‌گیرد.

ترکیب شیمیایی فولاد اتومات ۱.۰۷۱۵

ترکیب شیمیایی معمولی برای فولاد اتومات ۱.۰۷۱۵ به شکل زیر است

۱- کربن (C)

 حدود ۰.۱۶ تا ۰.۲۴ درصد

۲- منگنز (Mn)

 حدود ۱.۰۰ تا ۱.۳۰ درصد

۳- گوگرد (S)

کمتر از ۰.۲۷ درصد، گوگرد کمتر معمولاً برای بهبود ماشین‌کاری اضافه می‌شود.

۴- فسفر (P)

 کمتر از ۰.۴۰ درصد

۵- سیلیسیم (Si)

حدود ۰.۱۵ تا ۰.۳۵ درصد
ترکیب شیمیایی دقیق ممکن است بسته به استانداردهای مشخص و تولیدکننده متغیر باشد.
این ترکیب شیمیایی به فولاد اتومات ۱.۰۷۱۵ ویژگی‌های خاصی از جمله قابلیت ماشین‌کاری بالا و مقاومت مکانیکی مناسب را می‌بخشد.
ترکیب شیمیایی دقیق برای پروژه‌ها و کاربردهای خاص باید با استفاده از مستندات فنی تولیدکننده یا استانداردهای صنعتی مشخص شود.

تفاوت فولاد ۱٫۰۷۱۸ و ۱.۰۷۱۵

فولاد ۱.۰۷۱۸ و ۱.۰۷۱۵ هر دو اعضای خانواده فولاد‌های آلیاژی هستند و ویژگی‌های مشابهی دارند اما تفاوت‌های مهمی نیز دارند.
اصولاً این تفاوت‌ها بر اساس ترکیب شیمیایی و ویژگی‌های مکانیکی آنها تعیین می‌شود.
در زیر به تفاوت‌های اصلی بین این دو نوع فولاد اشاره شده است.

۱- ترکیب شیمیایی

فولاد ۱.۰۷۱۸
ترکیب شیمیایی دقیق آن به عنوان ۱.۰۷۱۸ یا ۱۱SMnPb30 شناخته می‌شود.
این نوع فولاد علاوه بر کربن (C)، منگنز (Mn)، و فسفر (P)، دارای عناصر سیلیسیم (Si) و سولفور (S) نیز است.
به علاوه، افزودنی پی‌بی در نام این فولاد به معنای افزودن روی (Pb) به ترکیب شیمیایی آن است.

 فولاد ۱.۰۷۱۵
معمولاً ترکیب شیمیایی آن به عنوان ۱.۰۷۱۵ یا ۹SMn28 شناخته می‌شود.
این نوع فولاد دارای کربن (C)، منگنز (Mn)، گوگرد (S)، فسفر (P)، و سیلیسیم (Si) است.

۲- ویژگی‌های مکانیکی
از نظر ویژگی‌های مکانیکی، فولاد ۱.۰۷۱۸ ممکن است مقاومت به کشش و استحکام مکانیکی بالاتری نسبت به ۱.۰۷۱۵ داشته باشد.
این به دلیل افزودن عنصر روی (Pb) به ترکیب آن می‌باشد.
به عبارت دیگر، فولاد ۱.۰۷۱۸ ممکن است به عنوان یک فولاد بهبود یافته با ویژگی‌های مکانیکی برتر معرفی شود.

۳- کاربردها
 به عنوان نتیجه از ویژگی‌های مکانیکی متفاوت، کاربردهای این دو نوع فولاد نیز ممکن است متفاوت باشد. فولاد ۱.۰۷۱۸ ممکن است در کاربردهایی که به مقاومت مکانیکی بالا نیاز دارند، مورد استفاده قرار گیرد.
از سوی دیگر، فولاد ۱.۰۷۱۵ بیشتر در کاربردهایی که به قابلیت ماشین‌کاری بالا و دقت در ابعاد نیاز دارند، استفاده می‌شود.
توجه داشته باشید که برای هر کاربرد خاص، ترکیب شیمیایی و ویژگی‌های مکانیکی مورد نیاز باید با دقت تعیین شود و باید به مستندات فنی تولیدکننده یا استانداردهای صنعتی مراجعه کنید.